Maïs actueel

Vader Gijs en zoon Dennis Overgaauw uit Alteveer (Drenthe, Nederland) teelden dit seizoen op hun melkveebedrijf diverse Boost-maïsrassen. Het doel: optimaal voer van eigen bodem voor de 120 melkkoeien. We spraken met Dennis over hun ervaringen.

In haar veredelingsprogramma zet KWS Benelux in op maïs die optimaal presteert onder condities zoals wij deze in de Benelux kennen. Zo kenmerkt de maïs zich door zijn hoge voederwaarde per kg/ds en een uitstekende opbrengst per hectare, waardoor het hoogst haalbare saldo wordt gerealiseerd. In de praktijk betekent dit een hogere productie per koe én per hectare.

De extreme weersomstandigheden waarbij veel regen viel in korte tijd zorgden afgelopen weken voor plassen op het land en een kletsnatte bodem. Degenen die hun maïs nog moeten zaaien, zien hiermee hun plannen in het water vallen en de zaai nog verder opschuiven. Om opbrengstverliezen door een korter groeiseizoen te voorkomen, of in ieder geval zo veel mogelijk te beperken, is het belangrijker dan ooit om goede afwegingen te maken bij de start van de zaai tot aan de oogst.

Afgelopen week kregen we eindelijk waar we zo lang op hoopten: enkele zonnige, droge dagen. Misschien heeft u de gelegenheid aangegrepen om bijvoorbeeld uw gewas Snelle Lente Rogge te oogsten en kan uw perceel nu klaargemaakt worden voor het volgende gewas: maïs! Met het zaaiseizoen dat weer voor de deur staat, delen wij graag een aantal praktische tips.

Waar Snelle Lente Rogge – om de beste resultaten te behalen – idealiter tussen 15 februari en begin maart bemest moet worden, is dat dit jaar op weinig plekken nog gelukt. Het zijn de natte weersomstandigheden die zorgen voor een slechte draagkracht van de bodem en daarmee roet in het eten gooien. Maar met (hopelijk) drogere weersomstandigheden op komst, is het nu tijd om komende weken uw gewas Snelle Lente Rogge te voorzien van aanvullende bemesting.

Sorghum wint sinds enkele jaren terrein. Dit komt voort uit haar droogteresistente karakter en het feit dat sorghum aangemerkt wordt als rustgewas. Met de teelt van sorghum als rustgewas wordt aan de voorwaarden van de mestwetgeving voldaan. Daarnaast is de teelt en groeiwijze van sorghum vergelijkbaar met maïs. Iets wat de teelt van sorghum voor telers die bekend zijn met maïsteelt zeer toegankelijk maakt.

Maïskopbrand, kortweg kopbrand of head smut genoemd, rukt verder op. Vooral in lagere natte gebieden, maar ook daarbuiten. Niet alleen in Nederland, maar ook in België wordt de ziekte in maïs steeds vaker geconstateerd. Maïspercelen kunnen volledig mislukken door aantasting met maïskopbrand. Gelukkig kan een gerichte maïsrassenkeuze de schade beperken of zelfs voorkomen!

Het verschil met vorig jaar (2022) kan niet groter zijn. De maïs stond toen, door gebrek aan vocht op de juiste momenten, op veel plaatsen te verdrogen. Hierdoor werden over het algemeen droge kuilen geoogst met een relatief laag zetmeelgehalte, hoge NDF en relatief lage VCOS-waarden. Op plaatsen waar beregend kon worden, viel het nog enigszins mee, maar veel maïs moest in 2022 noodrijp geoogst worden. Gemiddeld genomen spreken we voor het jaar 2022 over een zetmeelgehalte van 345 gram, waarbij er uitschieters waren van 300 tot 370 gram.

Wanneer maïs in de vorm van Maïskolvensilage (MKS) geoogst wordt, moet het vanggewas uiterlijk 31 oktober gezaaid worden en niet voor 1 oktober. De achtergebleven gewasresten kunnen in één werkgang worden ondergewerkt in combinatie met het zaaien van de Snelle Lente Rogge.

Naast het zaaien van een vanggewas, wat zo snel mogelijk na de oogst dient te gebeuren, is het najaar ook het ideale moment om te bekalken om daarmee al weer te werken aan verhoging van de maïsopbrengst in 2023.

Al sinds de jaren 70 maakt maïs een belangrijk onderdeel van het rantsoen voor vee uit. Om de kwaliteit van de maïskuil tijdens de voerperiode te waarborgen is het belangrijk om deze vrij van broei en schimmel te houden.

Snelle Lente Rogge is een uniek product afkomstig uit de hybride-rogge-veredeling van KWS en combineert veel voordelen.

Hoewel de behoefte aan water voor maïs, zeker in vergelijking met een gewas als gras, eerder gering is, is het wel heel erg belangrijk om voor het slagen van het maïsgewas de beschikking te hebben over voldoende water op de juiste momenten.

In het groeiseizoen kunnen gewassen zoals maïs getroffen worden door hagelbuien. De vraag is of het maïsgewas na hagel als verloren beschouwd moet worden, of dat er nog enige kans is op herstel.

Om groeivertraging of zelfs -stilstand en daarmee een zekere opbrengstderving en kwaliteitsverlies te voorkomen is het voorkomen van een tekort aan voedingsstoffen in de teelt van mais heel belangrijk.

Een tijdige en juiste onkruidbestrijding in maïs is heel belangrijk. Onkruiden op maïspercelen zorgen voor concurrentie met de maïs op het vlak van benutting van vocht en nutriënten.

Het gebruik van een rijenmeststof bij het zaaien van maïs ter bevordering van de beginontwikkeling is zinvol. Via rijbemesting kunnen snel beschikbare voedingsstoffen in de directe omgeving van het wortelstelsel van de kiemplantjes worden gebracht.

Het is belangrijk om tijdens het zaaien de zaaidiepte en –afstand in de rij te controleren. Dit om een vlotte opkomst en een regelmatige stand van uw maïs te realiseren.

Voor een goede opbrengst en kwaliteit is het belangrijk om maïs op het juiste moment te zaaien. Vergeet hierbij niet dat, ondanks de positieve stappen op het vlak van de beginontwikkeling, maïs nog steeds een warmte minnende plant is.

Een combinatie van een voor-opkomst- en een na-opkomst onkruidbestrijding geeft de maïsteler een grotere zekerheid van een schoon perceel en een geslaagde teelt.

Als warmteminnende cultuurplant stelt maïs bijzondere eisen aan de grond. De eis van een snelle opwarming in de lente is daarbij bijzonder groot. Hoge bodemtemperaturen maken een snelle kieming, een hoge veldopkomst en een snelle jeugdgroei mogelijk. Al deze effecten weerspiegelen zich uiteindelijk in de opbrengst en kwaliteit.

De gemiddelde kwaliteit van maïs valt dit jaar tegen in vergelijking met voorgaande jaren. Dat is de weinig verrassende uitkomst na analyse van de eerste maïskuilen. Dit jaar gaat het veelal om maïs die (gedeeltelijk) noodrijp is geoogst. Daarnaast ligt het drogestofgehalte van de eerst bemonsterde maïskuilen duidelijk hoger dan in andere jaren, wat deze kuilen daardoor broeigevoeliger maakt.

Om u te helpen bij de maïsrassenkeuze voor het nieuwe seizoen is de digitale KWS maïsrassen adviseur geïntroduceerd. Via deze online tool kan door u zelf snel en eenvoudig voor uw bedrijfssituatie de juiste keuze gemaakt worden.

Snelle Lente Rogge is een uniek product afkomstig uit de hybride-rogge-veredeling van KWS en is speciaal ontwikkeld als voedergewas tussen twee teelten maïs. Het combineert de eigenschappen van een vanggewas met die van een eiwitproducent.

Met Snelle Lente Rogge wordt als vanggewas perfect voldaan aan de eis om te voldoen aan de nitraatrichtlijn door reststikstof te ‘vangen’ en uitspoeling op maïspercelen daarmee zoveel mogelijk te beperken. Daarnaast is het heel goed geschikt om Snelle Lente Rogge in het voorjaar als ruwvoer te oogsten. Dit levert veel drogestof en eiwit en voorziet daarmee perfect in de behoefte om meer zelfvoorzienend te zijn in eiwit en daarmee minder afhankelijk van dure externe eiwitbronnen.

Als gevolg van de klimaatverandering nemen extreme omstandigheden gedurende het groeiseizoen toe. Denk hierbij aan langere periodes van (extreme) droogte en hoge temperaturen, heel vaak afgewisseld door forse buien met hagel, zware neerslag en felle windstoten. Juist deze windstoten kunnen op verschillende momenten in het groeiseizoen schade veroorzaken in maïs.

Droogteschade kan in maïs desastreuze vormen aannemen. Zeker nu de bloeiperiode is aangebroken, is droogtestress door een acuut watergebrek een reëel risico. Wees dit voor door tijdig de bodemvochtigheid te controleren en indien nodig te beregenen.

Iedereen kan het zien, maar het voorjaar is weer zeer droog. Het neerslagtekort neemt toe en heeft recordjaar 1976 reeds geëvenaard. De vraag stelt zich dan nu of net gezaaide maïs beregend moet worden.

Een goede veldopkomst zorgt er voor dat de gewenste plantdichtheid wordt gerealiseerd. Op die manier wordt een gelijkmatige ontwikkeling van het gewas gewaarborgd. In de periode die volgt op de zaai zijn er helaas een heel aantal factoren die het kiemingsproces en de veldopkomst drastisch kunnen verstoren. Alleen een tijdige veldcontrole kan de oorzaak van een slechte veldopkomst helpen opsporen.

Het ideale maaimoment nadert dan ook snel. Dit is in groeistadium 37/39, het zogenaamde vlagbladstadium, waarbij het laatste blad zich uitrolt en het gewas een hoogte heeft tussen de 60 en 70 cm. Dit kan bij gunstige winter- en voorjaarsomstandigheden al in de eerste week van april het geval zijn tot, bij minder gunstige groeiomstandigheden, ten laatste eind april.

Zonnebloemen komen oorspronkelijk uit Noord- en Midden-Amerika, maar worden sinds jaren ook in Europa geteeld. Zonnebloemen worden vooral geoogst om zonnebloemolie uit de zaden (pitten) te winnen, maar kunnen ook als energiebron voor biovergisters of als veevoeder dienen.

Als gevolg van de verschrikkelijke oorlog in de Oekraïne is o.a. de markt voor veevoedergrondstoffen in rep en roer. Dit heeft zijn weerslag op de prijzen voor krachtvoer. Deze zijn in korte tijd enorm gestegen, waardoor het voersaldo verder onder druk komt te staan. Door dit jaar uw maïs als Maïskolvensilage (MKS) te oogsten is het mogelijk om fors op de voerkosten te besparen en daarmee het voersaldo te verbeteren. Veel veehouders hebben vorig jaar al gekozen voor het telen en het voeren van MKS.

Er wordt altijd veel geschreven over maïs. En terecht. Maïs is na gras het grootste gewas. Na een voorzichtige introductie door de ‘maïskern Beckum’ in de jaren zestig en zeventig in de vorige eeuw is het in de decennia daarna hard gegaan. Maïs(zetmeel) past goed naast gras(eiwit) in moderne rundveerantsoenen.

De maïsoogst van 2021 ligt achter ons en de kuilanalyses zijn binnen. Ook de proefveldresultaten van afgelopen jaar zijn weer beschikbaar. Deze vormen samen met de ervaringen en de resultaten van voorgaande jaren een goede basis voor de maïsrassenkeuze in het komende seizoen.

Door het goede groeiseizoen is op veel melkveebedrijven de ruwvoerpositie ruim voldoende en vaak zelfs riant. De derogatiewetgeving heeft er voor gezorgd dat er vooral veel grasvoorraad aanwezig is. Om deze reden kunt u er voor kiezen om maïs hoger te hakselen of te oogsten als Maïskolvensilage (MKS).

Als gevolg van het koude voorjaar en de daardoor trage beginontwikkeling van de maïs is het de vraag of alle maïs die bedoeld was om te oogsten voor 1 oktober, tegen die tijd voldoende rijp zal zijn. Dit kan betekenen dat, in tegenstelling tot wat de bedoeling was, het vanggewas toch ondergezaaid moet worden. Dit om hiermee aan de verplichting tot zaai van het vanggewas voor de genoemde datum te voldoen. De vraag is wat de beste beslissing is.

Het SEED2FEED concept stelt de veehouder in staat om de groei en productie van planten en dieren op een economische en duurzame manier te optimaliseren door hem/haar de juiste kennis, managementsystemen en zaden te verstrekken.