Boerenportret van Atila, Anastasia & Andrea Sabo, Kroatië
Familieboerderij waar twee generaties samenwerken.
De familie Sabo bewerkt hun boerderij in Karanac, Kroatië, al sinds het begin van de 20e eeuw. Boer Atila Sabo werkt op de boerderij met zijn broer, zijn vrouw Juliana, hun twee dochters Anastasia en Andrea, en hun schoonzonen.
Feiten over de boerderij
Plaats: Karanac, provincie Osijek-Baranja, Kroatië
Geteelde gewassen: Maïs, tarwe, zonnebloem, koolzaad, brouwgerst
Speciale kenmerken: SABO Farm heeft een lange traditie als wijnmakerij en geniet een goede reputatie buiten de agrarische sector. Atila's overgrootvader en grootvader lieten de wijnkelder in 1909 bouwen. Sindsdien zijn de wijngaarden rond de boerderij gestaag uitgebreid met enkele hectaren. In 2015 opende de familie Sabo een proeflokaal om de wijnmakerij ook als toeristische attractie in de markt te zetten.
Alleen met enige wrijving tussen de generaties boeken wevooruitgang en bereiken we positieve resultaten.
Vragen
Atila, als we eens rondkijken op SABO Farm, wordt de boerderij omgord door schilderachtige wijnranken. In jouw familie zitten niet alleen gepassioneerde boeren, maar ook gepassioneerde wijnmakers.
Atila: Dat klopt, naast landbouw zijn we ook actief in de wijnbouw. Mijn voorouders bouwden de wijnkelder op ons landgoed in 1909. Wij zijn wijnliefhebbers, vooral mijn vrouw, mijn dochters en ik - en dus zetten we de wijnbouwtraditie van onze familie voort.
Anastasia: Op dit moment is de productie van gewassen onze belangrijkste activiteit, want daar leven we van. Maar wijnbouw en wijnmaken zijn altijd aanwezig geweest binnen de familie.
Omdat we onze wijngaarden de afgelopen jaren met enkele hectaren hebben uitgebreid, is de wijnmakerij voor ons een tweede domein geworden.
Jij, Anastasia, wilde je passie voor de wijnbouw ook wetenschappelijk onderbouwen.
Eerst schreef ik me in aan de Landbouwfaculteit in Osijek en voltooide mijn master in landbouweconomie. Daarna voltooide ik een aanvullende master in wijnbouw en wijnmaken. Daarna ben ik actief in het familiebedrijf gaan werken.
Anastasia, het lijkt erop dat je niet zo rouwt om de oude tijd, in tegenstelling tot je vader.
Integendeel, ik grap graag dat de landbouw er niet hetzelfde uitziet als 50 jaar geleden. In zekere zin dicteert de markt het tempo en wij moeten ons aan dat tempo aanpassen. We hebben bijvoorbeeld moderne machines nodig voor de moderne landbouw. Zo beheersen we de uitdagingen die elk jaar op ons afkomen - naast de klimaatveranderingen. Dienovereenkomstig is mijn rol op de boerderij gevarieerd en aanpasbaar. Ik houd me niet alleen bezig met wijnbouw en wijnbereiding, maar stel ook bedrijfsplannen op en voer toeristische projecten uit die in het kader van ons wijnhuis plaatsvinden.
Het is goed dat je voor de verschillende projecten in je bedrijf kunt rekenen op veel steun van je familie. Wat betekent dit concreet in het dagelijks leven?
Andrea: Als we groepen op de wijnproeverij ontvangen, kan ik onze kinderen natuurlijk niet meenemen. In dit opzicht zijn mijn moeder en mijn man een grote hulp voor mij. Tussen mijn man en mij is het werk heel anders verdeeld. Hij is actief bezig met landbouw, is verantwoordelijk voor het maaien en onderneemt landbouwactiviteiten. Ik verzorg de boekhouding op kantoor en de bezoekersgroepen in de wijnkelder.
Atila: Mijn broer en ik spreken praktisch elke ochtend af, voordat we naar het veld of naar de werkplaats gaan, wat we overdag willen doen, wat onze taken zijn. We delen dus het werk en hebben deze structuur doorgegeven aan onze kinderen.
Op de SABO-boerderij wordt ook intergenerationeel gewerkt. Is het altijd harmonieus?
Atila: Er is af en toe wat frictie. Maar na 50 jaar in de landbouw kan ik met trots zeggen: godzijdank hebben we nooit een ernstigere ruzie gehad.
Anastasia: Het is altijd een interessant verhaal als de jongere generatie toetreedt tot het familiebedrijf waar de oudere generatie al tientallen jaren werkt. Dan komen wij jongeren vers van onze studie met nieuwe ideeën en willen we de theorie in praktijk brengen. Natuurlijk zijn er misverstanden, maar alleen met deze spanning, met een zekere wrijving, boeken we ook vooruitgang en bereiken we positieve resultaten. Intussen hebben de vaders allang geaccepteerd dat er kinderen zijn met suggesties en vernieuwingen. Met onze ideeën wordt veel sneller rekening gehouden dan 10 jaar geleden na het afstuderen het geval was. De oudere en jongere generaties hebben geleerd goed met elkaar samen te werken.
De weg banen. Voor een vruchtbare toekomst.
Het boerenleven wordt vaak gekenmerkt door familiewaarden en tradities die in de loop van tientallen jaren zijn gegroeid. Over de hele wereld wonen en werken vele generaties onder één dak, en op een gegeven moment komt de vraag naar de opvolging van boerderij aan de orde. Onze nieuwe Boerenportretten richten zich op deze generatiewisseling waar veel boeren mee te maken hebben. Jong en oud - we bezochten boeren op hun boerderij om hen te laten vertellen over hun verhalen, hun uitdagingen en hun hoop.