-
Nawożenie plantacji buraka cukrowego
Pomocne wskazówki i porady dotyczące nawożenia buraka cukrowego
Aby uniknąć strat w plonach i jakości uprawy buraków cukrowych, należy pamiętać, że buraki mają wysokie zapotrzebowanie na podstawowe i śladowe składniki odżywcze w ramach płodozmianu, dlatego zaleca się stosowanie podstawowego nawozu przed uprawą buraków. Nawożenie gleby potasem, fosforem i magnezem jest często stosowane nawet w roku uprawy buraka cukrowego.
Azot ma największy wpływ na plon i jakość. Związki zawierające N, takie jak rozpuszczalne białka, aminokwasy, amidy, sole amonowe, betainy i azotany, są niezbędne dla wzrostu masy i rozwoju buraka.
Jak można określić zapotrzebowanie na azot na danym areale:
1. Metoda EUF:
Próbki gleby pobierane są późnym latem poprzedniego roku, po żniwach przedplonu.
2. Określenie Nmin:
Próbki gleby pobierane są tuż przed wysiewem, w lutym/marcu. Ponieważ azot ma największy wpływ na plon, zapotrzebowanie należy określić stosunkowo blisko czasu siewu.
Określenie zapotrzebowania metodą Nmin:
Wartość docelowa N (160 kg N/ha) – określona zawartość Nmin = kg N/ha do dodania jako nawóz. Wartość docelowa N zawiera średnią ilość uzupełnienia N w okresie wegetacji.
O czym należy pamiętać przy podawaniu azotu na danym areale:
- Azot może być stosowany zarówno przed siewem, jak i po siewie
- Jeśli to możliwe, nie należy przekraczać dawki 100 kg N/ha, ponieważ w przypadku przedawkowania azotu może dojść do zasolenia podczas kiełkowania.
- Przy dobrym nawożeniu azotem można zmniejszyć dawkę nawozu mineralnego, ponieważ buraki są roślinami bardzo wydajnymi pod względem azotu.
Wpływ nawożenia azotowego na plon i jakość buraków cukrowych
| Nawożenie (kg N/ha) | Plon korzeni (dt/ha) | Zawartość cukru (%) | Amino-N (mmol/1000 g buraków) | Technologiczny plon cukru (dt/ha) |
| 0 | 567 | 18,0 | 13,3 | 90,8 |
| 40 | 599 | 18,0 | 15,0 | 95,3 |
| 80 | 612 | 17,8 | 17,0 | 96,4 |
| 120 | 625 | 17,7 | 19,6 | 97,0 |
| 160 | 628 | 17,4 | 22,4 | 95,5 |
| 200 | 628 | 17,2 | 24,8 | 93,8 |
- niezbędny składnik pokarmowy dla buraków cukrowych aktywujący enzymy
- tym samym reguluje bilans wodny oraz zwiększa transport asymilatów
- 80% potasu ulega absorbcji w liściach, 20% w trzonie korzenia
- na lekkich glebach: Nawożenie K wiosną
- Uwaga: istnieje ryzyko zwiększenia zasolenia gleby w okresie kiełkowania w taki sposób, że może wystąpić spowolnienie lub nawet całkowite wstrzymanie wschodów.
- Przeprowadzić badania gleby w celu zapewnienia odpowiedniego nawożenia potasem
- Ważny dla metabolizmu rośliny i zawartości energetycznej buraka
- Szczególnie ważny we wczesnych etapach szybkiego wzrostu korzeni
- Dostępności sprzyja odpowiednie nawożenie wapnem i humusem
- Magnez, jako centralny składnik chlorofilu, ważny jest dla fotosyntezy i reakcji enzymatycznych
- W płodozmianie buraka cukrowego i zbóż pobieranie składników pokarmowych w tradycyjnym nawożeniu nie jest zrównoważone.
- Możliwe jest dodawanie nawozów wieloskładnikowych, np. wapno węglanowe
- Zabiegi siarczanem magnezu mogą zmniejszyć krótkotrwałe i związane z warunkami pogodowymi niedobory po siewach.
- Burak cukrowy jest wymagający pod względem poziomu wapnia w glebie
- Istotny w regulacji wzrostu korzeni i w reakcjach enzymatycznych
- Dobre wapnowanie sprzyja dostępności wszystkich składników odżywczych
- W ramach płodozmianu buraki cukrowe należy nawozić wapnem
- Wapno defekacyjne z cukrowni oferowane jest jako nawóz wapniowy
Burak cukrowy ma wysokie zapotrzebowanie na mikroelementy. Szczególnie ważny jest bor i mangan. Wysokie wartości pH i susza mogą ograniczyć dostępność składników odżywczych pomimo odpowiedniego poziomu ich w glebie.
Bor
- Burak cukrowy jest jedną z upraw wymagających zastosowania boru
- Niedobór boru prowadzi do zgorzeli liści sercowych i suchej zgnilizny
- w miejscach o ograniczonej dostępności zaleca się nawożenie liści do czasu zwarcia międzyrzędzi
Mangan
- Mangan jest zwykle obecny w glebie w wystarczających ilościach
- Nawożenie dolistne może zapobiec objawom niedoboru
Buraki cukrowe dobrze wykorzystują nawóz organiczny. Oprócz gnojówki i obornika przede wszystkim pozostałości fermentacyjne znajdują coraz większe zastosowanie jako nawozy organiczne. Podstawowe składniki odżywcze (K, P i Mg) można zaliczyć w 100%.
Co należy wiedzieć o nawożeniu organicznym:
- Nie można dokładnie przewidzieć dawki azotu N, ponieważ na wyniki będą miały wpływ różne czynniki (warunki zastosowania, pogoda)
- Nawożenie na wiosnę zwiększa wykorzystanie azotu
- W przypadku areałów, na których nawożenie organiczne było stosowane od lat, należy zwracać uwagę na stałe uzupełnianie azotu.
- Zaleca się określenie zawartości składników odżywczych w nawozach naturalnych
- W azocie ogólnym można uwzględnić 60–80%
- W przypadku stosowania nawozów organicznych należy przestrzegać przepisów rozporządzenia dotyczącego nawożenia
| Nawóz naturalny | s.m. | N łącznie | NH4-N | P2O5 | K2O | MgO | CaO |
| (%) | w kg/t lub m³ | ||||||
| Obornik zbity (rozłożony) na t | |||||||
| Obornik bydlęcy | 25 | 5 | 0,4 | 3 | 7 | 1,5 | 3,5 |
| Obornik świński | 23 | 6 | 0,5 | 4 | 3 | 2 | 4 |
| Nawóz owczy | 25 | 8 | 0,6 | 3 | 7 | 2 | 3,5 |
| Obornik koński | 25 | 6,5 | 0,5 | 3 | 6 | 1 | 3 |
| Nawóz kurzy | 45 | 28 | 7,8 | 24 | 23 | 6 | 22 |
| Obornik indyczy | 45 | 18 | 5 | 20 | 16 | 5 | 18 |
| Pomiot ptasi na t | |||||||
| Świeży pomiot kurzy | 23 | 13 | 6 | 8 | 7 | 2 | 21 |
| Suchy pomiot kurzy | 45 | 24 | 10 | 17 | 14 | 5 | 42 |
| Gnojowica w m³ | |||||||
| Gnojowica bydlęca | 2 | 3 | 2,7 | 0 | 8 | 0 | 0 |
| Gnojowica świńska | 2 | 4 | 3,6 | 1 | 3 | 0 | 0 |
| Gnojówka na m³ | |||||||
| Gnojówka bydlęca, rzadka | 5 | 2,9 | 1,7 | 1,2 | 3,1 | 0,6 | 1,2 |
| Gnojówka bydlęca, normalna | 7 | 3,5 | 2,0 | 1,5 | 3,9 | 0,8 | 1,6 |
| Gnojówka bydlęca, gęsta | 9 | 4,2 | 2,3 | 1,8 | 4,6 | 1,0 | 2,0 |
| Gnojówka świńska, rzadka | 1,5 | 2,5 | 2,1 | 0,8 | 1,8 | 0,3 | 0,8 |
| Gnojówka świńska, normalna | 3 | 3,6 | 2,8 | 1,7 | 2,4 | 0,6 | 1,5 |
| Gnojówka świńska, gęsta | 4,5 | 4,4 | 3,3 | 2,5 | 3,0 | 0,9 | 2,3 |
| Gnojówka kurza | 14 | 9,2 | 6,5 | 7,0 | 5,0 | 1,8 | 15 |
| Substrat biogazu | |||||||
| BSR z 4–6% s.m. | 5,2 | 4,0 | 3,2 | 1,5 | 4,1 | 0,6 | |
| BSR z 6–8% s.m. | 7,2 | 5,1 | 2,9 | 2,1 | 5,4 | 0,8 | |
Wytyczne wartości składników pokarmowych kg/ha w uprawie buraków cukrowych
| Przewidywane plony | Wymagane wartości składników odżywczych (kg/ha) | ||
|---|---|---|---|
| t buraków/ha | P205 | K20 | MgO |
| 60 | 110–120 | 450–470 | 90–100 |
| 70 | 130–140 | 520–550 | 100–120 |
| 80 | 150–160 | 600–650 | 120–130 |
Obliczenie składników odżywczych
| Pierwiastek | Obliczenie | Tlenek | Obliczenie | Pierwiastek |
|---|---|---|---|---|
| P | x 2,29 | P20 | x 0,44 | P |
| K | x 1,21 | K20 | x 0,83 | K |
| mg | x 1,66 | MgO | x 0,60 | mg |
| Ca | x 1,40 | CaO | x 0,71 | Ca |
