Mikroorganizmy a dobrostan zwierząt

22.08.2018

Drobnoustroje w organizmie zwierzęcym w ogromnej mierze związane są z dietą, jaką stosujemy w gospodarstwie. Prowadząc tucz świń odżywiamy jednocześnie ogromną liczbę mikroorganizmów zasiedlający przewód pokarmowym. Równowaga biologiczna jelit decyduje o zdrowiu zwierząt i zyskach, jakie udaje się osiągnąć. Ogromną uwagę powinno zwracać się na to, aby mikroflora jelit zwierząt była niezaburzona. Nadmierne ilości antybiotyków, czy niewłaściwy dobrostan zwierząt może znacząco zagrozić gospodarce mikroorganizmów. Nieodbudowana na czas w konsekwencji może przyczynić się do zachorowań, a nawet doprowadzić do upadków zwierząt.

Sposób oddziaływania pożądanych mikroorganizmów na zdrowie świń jest niesłychanie istotny, ponieważ spełniają one ważną rolę w organizmie zwierząt:

  • wspomagają układ odpornościowy,
  • zasiedlają jelita, przez co blokują namnażanie chorobotwórczych bakterii (m. in. Salmonelli)
  • wspomagają usuwanie toksyn z organizmu,
  • regulują trawienie i odżywiają kosmki jelitowe,
  • dostarczają składników odżywczych (witamin, składników mineralnych)
  • wspomagają perystaltykę jelit.

Jedne pasze będą bezpieczne w produkcji dobrej mikroflory jelit- inne będą bardziej ryzykowne i mogą zaburzać proces prawidłowego funkcjonowania organizmu. Obecnie powszechne jest dodawanie do wody lub pasz gotowych bakterii kwasu mlekowego, prebiotyków czy innych preparatów, które mają stworzyć odpowiednie warunki do namnażania bądź odbudowy mikroflory jelit. Zakwaszacze w żywieniu stały się obowiązkowe. Odpowiednio niskie wartości odczynu pH zadawanej paszy stwarza korzystniejsze warunki do lepszego funkcjonowania pożytecznej mikroflory jelit. Dodatkowymi korzyściami są: spadek zużycia paszy, lepsze przyrosty masy ciała zwierząt i ograniczenie występowania biegunek.

Które surowce paszowe w żywieniu świń powodują skuteczniejsze namnażanie pożytecznych bakterii w jelitach? Czy żyto pomaga w lepszej odbudowie mikroflory?

Sprzyjające namnażaniu się dobroczynnej mikroflory są pasze oparte na surowcach pochodzenia roślinnego - w tym zboża, czyli to, czym najczęściej karmimy zwierzęta. O namnażaniu pożytecznych bakterii w dużej mierze decydują fruktany. Niestety ich poziom w zbożach jest zróżnicowany. Wśród wszystkich gatunków zdecydowanie wyróżnia się żyto – zawiera, aż trzykrotnie więcej fruktanów w porównaniu do pozostałych zbóż (tab. nr 1)

Tabela nr 1. Zawartość (%) wybranych węglowodanów w ziarnie zbóż.

*% przy 88% s.m. Źródło: Lufa Nord West 2017 i KWS LOCHOW 2017.

Wyszczególnienie* Żyto hybrydowe Pszenica Pszenżyto Jęczmień ozimy Owies
Włókno surowe 2,1 2,7 2,7 4,6 10,3
NDF 12,1 9,3 10,8 13,5 22,6
ADF 3,7 3,1 3 6 12,5
Błonnik pokarmowy 23,2 14,9 14,5 14,5 10,9
Fruktany/inulina 4,1 1,3 2,1 0,2 0,7

Fruktany są węglowodanami, które nie są trawione w jelicie cienkim – one i najbardziej znana inulina rozkładane są w jelicie grubym poprzez fermentację bakteryjną. Przemiany zachodzące podczas tego procesu silne namnażają m.in. najbardziej pożądane przez hodowców bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, które konkurując z bakteriami patogennymi, ograniczają liczbę zachorowań i zaburzeń jelitowych. Dodatkowo dzięki fruktanom zawartym w życie obniża się poziom skatolu w mięsie - substancji która wraz z androstenolem powoduje efekt nieprzyjemnego zapachu i smaku mięsa. Skatol powstaje w jelitach w wyniku rozkładu tryptofanu. Duży udział żyta w dawce skutecznie redukuje jego poziom, przez co zmniejsza nieprzyjemny zapach mięsa świń nawet, tych niekastrowanych. Takie tusze lepiej nadają się do przetwórstwa, co z powodzeniem praktykowane jest np. w Niemczech. Ponadto powstały w wyniku przemian maślan (wykorzystywany również w medycynie) odżywia komórki jelita, a także leczy i ogranicza owrzodzenia. Wysoka zawartość błonnika sfermentowanego za jelitem krętym (w wyniku skarmiania żytem przy silnej fermentacji głównie kwasu propionowego i maślanu) pomaga obniżyć lub wręcz wyeliminować występowanie Salmonelli. Żyto w żywieniu zwierząt jest dobrym surowcem do produkcji pasz. Duży udział w tuczu nawet do 50%, znacznie obniża koszty produkcji świń. Dodatkowe atuty zdrowotnościowe żyta doceniło wielu rolników prowadzących produkcje zwierzęcą.

W przypadku zainteresowania lub pytań z zakresu żywienia zwierząt żytem zapraszam do kontaktu.

Karol Włodarczyk
Doradca ds. Żywienia Zwierząt
Tel. 601 374 823

znajdź doradcę KWS