16.12.2019
Na kilka tygodni przed Bożym Narodzeniem zapach korzennych przypraw roznosi się niemal w każdym domu, tym samym wprowadzając magicznie świąteczną atmosferę. Pierniki, w formie pieczonych ciast, jak również mniejszych ciasteczek o różnych kształtach, od lat królują na każdym polskim stole.
Okres świąteczny to idealny czas, aby wspólnie z najbliższymi przygotować pierniczki, dekorując je wedle uznania - lukrem, czekoladą i innymi ozdobami. Najstarsze i najbardziej tradycyjne przepisy polecają przygotowanie ciasta już w listopadzie, aby dojrzewało przez kilka tygodni. Obecnie, sprawdzone przepisy umożliwiają przygotowanie je o wiele szybciej, zachowując przy tym ich tradycję, niepowtarzalny smak i aromat.
Historia pierników sięga już okresu starożytności. Dawniej znane one były jako miodownik – było to ciasto chlebowe, które przygotowywano z mąki żytniej, miodu pszczelego, z dodatkiem alkoholu oraz aromatycznej mieszanki przypraw korzennych tj. zmielonego pieprzu, cynamonu, imbiru, goździków i kardamonu. Stąd wywodzi się nazwa piernik, która pochodzi od staropolskiego słowa pierny (czyli pieprzny).
Dawniej zakonnice z klasztoru w szwedzkiej miejscowości Vadstena spożywały pierniki dla celów zdrowotnych – ponoć poprawiały trawienie. Natomiast szwedzko-norwesko-duński król Hans cierpiący z powodu złego nastroju, spożywał pierniczki zgodnie z zaleceniem lekarza, w celu poprawienia humoru. W piernikach dostrzegano również lekarstwo na przeziębienie i opóźnienie procesów starzenia się. A co ciekawe, pierwszy zachowany przepis na pierniki znajdował się nie w książce kucharskiej, lecz w poradniku medycznym.
Dla największych miłośników pierników, przedstawiamy jako ciekawostkę oryginalny przepis z XIX wieku na pierniki żytnie (zachowana oryginalna pisownia):
„Wsyp kwartę żytniej na żarnach mielonej mąki w miskę glinianą albo fajansową, zagotuj przaśnego miodu bez woszczyn, wyszumuj, dodaj do niego kilka tłuczonych goździków, trochę pieprzu niebardzo drobno tłuczonego, siekanej skórki cytrynowej, cynamonu i gdyś z tem wszystkiem miód zagotował, wlej go do tej mąki, wymieszaj i wyrób dobrze na gęste ciasto, poczem wynieś razem z miską do piwnicy, niech tam przez 9 dni stoi, dopiero wówczas wysmaruj blachę oliwą, swoje palce toż samo, i rób z tego ciasta podługowate lub okrągłe pierniczki, które wstaw na 3 kwadranse w wolny piec, potem wyjm, schowaj do słoja i dawaj do wódki.”
Receptura na tradycyjne pierniczki jest bardzo prosta, opiera się głównie na podstawowych składnikach tj.: mąka żytnia, mleko, jaja, miód, orzechy, owoce i przyprawy.
Poniżej udostępniamy szybki i prosty przepis na tradycyjne pierniczki, idealne jako ozdoby świąteczne na choinkę ale również jako dodatek do świątecznej paczki lub po prostu pyszna przekąska: mąka żytnia (pełnoziarnista) 300g, orzechy 150g, miód 180g, cukier trzcinowy 20g, jajko, masło 50g, łyżka kakao, 3 łyżeczki dobrej jakości przyprawy do piernika, łyżeczka sody oczyszczonej. Przygotowanie: Miód podgrzać z masłem, cukrem i kakao do czasu rozpuszczenia się masła, po czym odstawić do ostudzenia. Następnie w dużej misce wymieszać mąkę żytnią, orzechy, sodę i przyprawę do piernika, dodać jajko oraz ostudzoną mieszankę, po czym wyrobić jednolite ciasto i rozwałkować na grubość ok. 4-5mm, wycinać pierniczki w dowolnych kształtach. Pierniczki układać na wyłożonej papierem do pieczenia blaszce, a następnie piec w piekarniku nagrzanym do 180 stopni przez ok. 10 minut (góra-dół). Ostudzone pierniczki można dowolnie udekorować. Życzymy smacznego!
Zapraszamy serdecznie na Facebookowy profil firmy KWS Polska:
www.facebook/KWSPolska
Źródło: B. Ogrodowska, Tradycje polskiego stołu, MUZA SA, 2010r., M.E. Halbański M.E., Leksykon sztuki kulinarnej, Wydawnictwo Watra, Warszawa 1987r., muzeumpiernika.pl, 09.12.2019r.
Pozdrawiamy,
Zespół KWS Zboża
